Freud ilkel bir ruhsal mekanizmadan bahseder ve şöyle der: İnsanın özünde acıdan kaçış, zevkli olanı, haz vereni arayış vardır. En ufak bir huzursuzluk ufak da olsa insan için bir acı kaynağıdır. Bu acıyı çekmek, ona dayanmak insanın doğasına aykırıdır. Onun için acıya bir an önce son vermek, huzur bulmak ister. Haz ilkesi ruhsal mekanizmanın enerji dağılımındaki dengeyi sağlamak ve bozulan dengeyi yeniden kurmak, acı ilkesi ise herhangi bir uyarıyla bozulan dengenin doğurduğu acıdan kaçmaktır. Gerçekten de belli bir anda insan kızabilir ve öfke, onun huzurunu, iç dengesini bozar. Kızmazsa, öfkesini boşaltmazsa içinde duyduğu gerginlik bitecek, o eski huzurlu haline kavuşacak, tekrardan zevkli dengesini kazanacaktır . İşte bu ilkel mekanizmada bulunan, anında doyumu sağlayan sürece Freud "temel süreç" der... Gelecekte haz alabilmek veya acıdan kaçmak için insanın o andaki hazdan cayabilmesi ise gerçeklilik ilkesidir... Freud'a göre ruhsal enerjinin kaynağı cinsel ve saldırganlık içgüdüleridir.