"Tüze Bilimi özgür İstenci ilkesi ya da başlangıç noktası olarak alır."

İstenç özgürdür. Bu bağıntı üzerine, İstenç saltık olarak içgüdü, dürtü, eğilim, istek tarafından belirlenemez, köleleştirilemez. Aslında, tutkularına, eğilimlerine yenik düşen insana İstençsiz, İradesiz denir. Bilinçli olduğu düzeye dek, böyle dürtüsel, içgüdüsel belirlenime İstek deriz. 'İstediğimi isteyememem' anlatımı bir bağımlılığı, isteğin İstenç olmadığını imler. İstek de bilinçlidir, ama İstenç tarafından denetlenebilir.

İstenç Özgürlüğünü yadsıyan determinizm belirlenimin kendisini zorunluk ile karıştırır. Determinizm ya da belirlenimcilik kavramınedensellik anlatmaz. İstencin belirlenimi öz-belirlenim olduğu düzeye dek İstenç Özgürlüğün kendisidir.

İstencin özgürlüğü — belirlenmeksizin belirleyici olması — nesnel Tin alanında her belirlenim ve çıkarsamanın onunla uyum içinde olması gereken bağıntıdır. İstenç daha öte her belirlenimde Özgürlük olarak kapsanması gereken özsel bağıntıdır, Logostur. Yine aynı Özgürlük belirlenimi İstencin genel olarak İyi ile, bütünüyle soyut olarak İyi Kavramı ile özsel bağıntısını gösterir. Felsefede işimiz İyiyi (ya da başka herhangi bir Kavramı) betimlemek, açıklamak, tanımlamak değildir, çünkü saltık olarak soyut birşey, İyi Kavramı, tıpkı başka her Kavram gibi, betimleme ya da açıklama ya da tanımlama konusu olamaz, çünkü buna gerek duymaz. Açıklamalar vb. onu ancak bir tasarıma çevirir ve böylece felsefi çözümlemenin dışına düşürürler. 

aziz yardımlı